Η Dipteryx odorata (Διπτερύξ η εύοσμος - Tonka Bean), κοινώς γνωστή και ως «Cumaru» ή «kumaru» είναι ένα είδος ανθοφόρου δέντρου της οικογένειας των ψυχανθών. Το δέντρο είναι εγγενές στην Κεντρική- και στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής. Μεγαλώνοντας, φτάνει σε ύψος τα 25-30 μέτρα. Ο φλοιός του είναι ομαλός και γκρίζος, ενώ ο κορμός του, από τον οποίο παράγονται τα περίφημα ξύλα τικ (teck) έχει ένα όμορφο κοκκινωπό χρώμα. Οι σπόροι του δέντρου, γνωστοί ως φασόλια Tonka, είναι μαύροι συρρικνωμένοι και έχουν ιδιαίτερα έντονο άρωμα με νότες που θυμίζουν έναν συνδυασμό βανίλιας, καραμέλας, πικραμύγδαλου και κερασιού. Η μόνη διαφορά των καρπών του Cumaru από τα υπόλοιπα ψυχανθή, είναι πως δεν καταναλώνονται ως όσπρια, αλλά χρησιμοποιούνται τα σπέρματα τούς ως μπαχαρικά. Σήμερα η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα των φασολιών Tonka, είναι η Γαλλική Γουιάνα και ακολουθούν η Βενεζουέλα, η Βραζιλία και η Κολομβία. Η σημαντικότερη χώρα εισαγωγής τους είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου χρησιμοποιούνται κυρίως στη βιομηχανία καπνού.
Η διαδικασία συγκομιδής των φασολιών αποτελεί συλλογική υπόθεση με έντονο έμφυλο χαρακτήρα και αποτελεί πηγή εισοδήματος για ολόκληρες κοινότητες. Η συγκομιδή πραγματοποιείται από τον Ιανουάριο έως και τον Μάρτιο. Το σκληρό εξωτερικό κέλυφος αφαιρείται και οι κόκκοι απλώνονται για 2-3 ημέρες για να στεγνώσουν. Μετά την πάροδο των ημερών αυτών είναι έτοιμοι να πωληθούν. Το ετήσιο εισόδημα ελέγχεται κυρίως από τις γυναίκες, οι οποίες φροντίζουν για την κάλυψη των βασικών αναγκών της οικογένειας. Κάθε τέσσερα χρόνια, όμως, όπου το δέντρο αποδίδει τον μεγαλύτερο όγκο των σπόρων του, τον έλεγχο αναλαμβάνουν οι άντρες, οι οποίοι και επενδύουν στην αγορά οχημάτων εργαλείων κλπ.
Οι σπόροι Τόνκα χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια στις αγορές μπαχαρικών της Ευρώπης. Μέχρι πολύ πρόσφατα δεν συγκαταλέγονταν, όμως στα βρώσιμα υλικά. Είχαν κριθεί τοξικοί, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε κουμαρίνη, ουσία, η οποία θεωρείται πως αραιώνει το αίμα, οπότε ενδέχεται να σταματήσει τη λειτουργία της καρδιάς, ενώ μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα νεφρά και το συκώτι. Όσοι τους γνώριζαν τους χρησιμοποιούσαν για να αρωματίζουν τα συρτάρια με τα ασπρόρουχα τους. Στην πραγματικότητα βέβαια, δεν περιέχουν περισσότερη κουμαρίνη από ένα ξυλάκι γλυκόριζας, ή ένα μασουράκι κανέλλας. Δεν έχουν ακόμα περάσει ούτε δεκαπέντε χρόνια από τότε που άρχισαν να τους χρησιμοποιούν οι γάλλοι σοκολατοποιοί και ζαχαροπλάστες, σε μια εποχή που όλοι αναζητούσαν νέα υλικά για να εκπλήξουν το κοινό τους. Πλέον, οι σπόροι Τόνκα χρησιμοποιούνται στην μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική, καθώς επίσης και στην παρασκευή αιθέριων ελαίων για διαιτητικά ποτά. Εμπεριέχονται επίσης, σε ποικίλα τσάτνει (είδος γλυκόξινης μαρμελάδας) και εκχειλίζονται για την παρασκευή διαφόρων οινοπνευματωδών ποτών. Στις Η.Π.Α. η απαγόρευση ισχύει από το 1954 και δεν έχει αρθεί επίσημα ακόμη. Το απόλυτο αιθέριο έλαιο των φασολιών Τόνκα χρησιμοποιείται πολύ συχνά και στην αρωματοποιία και ιδιαίτερα στα αντρικά αρώματα, καθώς το ζεστό, γλυκό και καραμελοειδές άρωμά του είναι ακαταμάχητο.
Στη Νότια Αμερική, το φασόλι Τόνκα θεωρείται προστατευτικό φυλαχτό ενάντια στις ασθένειες. Το τοποθετούν σε πορτοφόλια για γούρι για να είναι πάντα γεμάτα με χρήματα, ενώ πιστεύουν πως βοηθάει στην επιτυχία και την εκπλήρωση των επιθυμιών.
