O Μελίλωτος (λατινική ονομασία: Melilotus officinalis - Μελίλωτος ο φαρμακευτικός) είναι μονοετής ή διετής πόα της οικογένειας των Ψυχανθών, με ύψος από 50 -130 εκ., εγγενής σε υγρούς τόπους της Ευρώπης και της Βόρειας Ασίας. Το όνομά του προέρχεται από τις λέξεις μέλι και λωτός και είναι μια σημαντική πηγή νέκταρ για τις μέλισσες.
Το φυτό ήταν γνωστό ήδη από την αρχαιότητα. Υπάρχουν αναφορές για αυτό από τον Νίκανδρο τον 2.αι.π.Χ, καθώς επίσης και από τον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο.
Το έγχυμά του Μελίλωτου χρησιμοποιούνταν στη λαϊκή ιατρική σε προβλήματα αϋπνίας, νευρικών εντάσεων, νευραλγιών, έντονων παλμών, κιρσών, επώδυνης συμφορητικής εμμηνόρροιας, καθώς και για την πρόληψη θρομβώσεων και την αντιμετώπιση του μετεωρισμού και των εντερικών διαταραχών, ενώ τα αποξηραμένα φύλλα του θεωρούνταν αποτελεσματικό εντομοαπωθητικό.
Η χημειοτυπική σύνθεση του φυτού περιέχει μελιτωσίδιο, μία ουσία που όταν ξεραθεί παράγει κουμαρίνη, ενώ τα μη σωστά αποξηραμένα φύλλα ή αυτά που έχουν υποστεί ζύμωση, παράγουν δικουμαρόλη, η οποία είναι ιδιαίτερα δηλητηριώδης, καθώς επιδεικνύει ισχυρές αντιπηκτικές ιδιότητες. Επίσης περιέχει αιθέρια έλαια, γλοιώδεις και ρετσινώδεις ουσίες, χολίνη και τανίνη.
Το ανθόνερο Μελίλωτος είναι το καθαρό, αποσταγμένο νερό που παράγεται κατά την απόσταξη των λουλουδιών του φυτού Melilotus Officinalis και διαθέτει σημαντικές μαλακτικές, στυπτικές, αντιφλογιστικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.
Είναι τονωτικό των φλεβών, καθώς αυξάνει την αντοχή των αγγείων και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, ενώ είναι εξαιρετικό και για τη μείωση της φλεγμονής σε περιπτώσεις αρθρίτιδας ή ρευματικών πόνων, για τη θεραπεία των οφθαλμικών φλεγμονών και των φλεγμονών του δέρματος και των ιστών που βρίσκονται κάτω από αυτό, για την αντιμετώπιση των κιρσών, αλλά και ως κατάπλασμα σε πληγές, διογκωμένες αρθρώσεις, μώλωπες και σπυριά. Τέλος είναι ιδιαίτερα ευεργετικό και για την καταπολέμηση της αϋπνίας και της νευρικής έντασης, ενώ ενδείκνυται και για τον καθαρισμό της επιδερμίδας, καθώς αφήνει το δέρμα φρέσκο και απαλό, έτοιμο να υποδεχτεί τα υπόλοιπα προϊόντα περιποίησης.
Προσοχή! Απαγορεύεται η χρήση του βοτάνου από άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή με βαρφαρίνη ή άλλα αντιπηκτικά φάρμακα.